Każda historia ma swój początek, ta również – jesienią 1994 roku grupa inicjatywna pod wodzą Jana Ryszarda Garbarczyka powołała do życia Koło Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego nr 9. Ten numer w nazwie koła na szczególną wartość, bowiem oznacza, że pilskie koło było jednym z pierwszych w organizacji. Kolejne koła, od numeru 10 już numeru w nazwie nie posiadają.
Prezes Garbarczyk kierował Kołem przez 30 lat aż do lutego 2024 roku, kiedy to na kolejnym zebraniu sprawozdawczo-wyborczym przekazał prezesurę Koła w ręce mec. Krzysztofa Wyrwy. Przez tych kilkadziesiąt lat dużo się działo – inicjowano obchody kolejnych rocznic Powstania Wielkopolskiego, przygotowano wiele publikacji o postaciach Powstania z regionu nadnoteckiego, o wydarzeniach powstańczych, we współpracy z samorządami lokalnymi dbano o upamiętnienie Powstania poprzez obeliski, tablice pamiątkowe, nazwy ulic i skwerów, murale, których szczególnie wiele powstało w roku obchodów 100-lecia Powstania. Włączyliśmy się również w akcje gromadzenia podpisów pod apelem w sprawie ustanowienia święta państwowego – te wspólne działania zakończyły się sukcesem i w 2021 r. Sejm ustanowił 27 grudnia – dzień rozpoczęcia walk – świętem państwowym: Narodowym Dniem Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.
Mieszkańcy Piły dobrze kojarzą miejsce, gdzie co roku, 27 grudnia, odbywa się kolejna uroczystość upamiętniająca rocznicę Powstania – to obelisk na Skwerze 100-lecia Powstania Wielkopolskiego, u zbiegu Alei Powstańców Wielkopolskich i ulicy Bydgoskiej – to też wynik działania władz Koła.
W styczniu 2014 roku Koło otrzymało sztandar i imię kpt. Teofila Spychały, Powstańca Wielkopolskiego pochodzącego z Liszkowa, gm. Łobżenica – od tego czasu pełna nazwa brzmi – Koło nr 9 TPPW im. kpt Teofila Spychały w Pile.
16 grudnia 2024 roku, w gościnnej sali audytoryjnej Akademii Nauk Stosowanych w Pile odbyły się uroczyste obchody 30-lecia działalności Koła. W jubileuszowym spotkaniu oprócz członków Koła wzięli udział zaproszeni goście – pilscy parlamentarzyści – Maria Janyska, Piotr Głowski, Henryk Szopiński, Grzegorz Piechowiak; biskup diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej Krzysztof Zadarko; Jasnogórski Kapelan TPPW Ojciec Eustachy Rakoczy (wnuk Powstańca pochodzący z Budzynia); władze naczelne TPPW w osobach Prezesa Tadeusza Musiała i Wiceprezesa Wawrzyńca Wierzejewskiego oraz członka Zarządu Zdzisława Kościańskiego; Starostwa Pilski Rafał Zdzierela i Prezydent Miasta Piły Beata Dudzińska wraz z Przewodniczącą Rady Marią Kubicą; przedstawiciele instytucji, leśników, samorządów, szkół, kół TPPW z Północnej Wielkopolski.
Po wysłuchaniu Prezesa Koła, mec. Krzysztofa Wyrwy przyszedł czas na uhonorowanie szczególne zasłużonych dla idei propagowania dzieła Powstania Wielkopolskiego – Odznakę Honorową „Za zasługi dla Województwa Wielkopolskiego” otrzymali Danuta Buryta-Arndt, Krzysztof Wyrwa i Jan Balcerzak; kilkoro działaczy Koła oraz sojuszników otrzymało Odznaki Honorowe „Wierni Tradycji” przyznawane przez ZG TPPW. Od zaproszonych gości popłynęły słowa gratulacji, podziękowań za dotychczasowe działanie wraz z życzeniami dalszych sukcesów i dalszej owocnej pracy na rzecz utrwalania idei Powstania Wielkopolskiego.
Każdy obecny na sali otrzymał najnowsze wydawnictwo Koła autorstwa Marii Bochan i Wojciecha Kicmana poświęcone nieżyjącemu już niestety wieloletniemu członkowi Koła, Romanowi Chwaliszewskiemu – „Opiekun dziedzictwa Roman Chwaliszewski 1948-2022”
W dalszym ciągu uroczystości uczestnicy mieli okazję obejrzeć film przygotowany przez TV ASTA poświęcony postaci patrona Koła, kapitana Teofila Spychały a następnie kolorowy, roztańczony i rozśpiewany występ młodych artystów z zespołu „Modraki” działającego w Szkole Podstawowej im. Powstańców Wielkopolskich w Wyrzysku.
Tekst: Jan Balcerzak, zdjęcia: Grzegorz Sowa
